Wazopresyna nasila uwalnianie kortykotropiny (ACTH) oraz w mniej stały sposób uwalnianie hormonu wzrostu i tyreotropiny. Wpływ wazo- presyny na wydzielanie kortykotropiny był powodem przypuszczenia, że jest ona identyczna z podwzgórzowTym czynnikiem uwalniającym korty- kotropinę – kortykoliberyną (Corticotropin Releasing Factor – CRF). Wyizolowanie i ustalenie budowy kortykoliberyny w 1981 r. pozwoliło na odrzucenie tej hipotezy. Wykazano natomiast, że wazopresyna nasila działanie kortykoliberyny. Interesujące się spostrzeżenia wskazujące, że wazopresyna in viho nasila proliferację niektórych rodzajów komórek (komórki HeLa, fibroblasty, tymocyty, chondrocyty). Nie wiadomo jednak, jakie znaczenie fizjologiczne bądź farmakologiczne ma opisywane zjawisko.
Oprócz działania obwodowego, wazopresyna działa także ośrodkowo, m.in. wpływa na usprawnianie procesów pamięciowych. Dotyczy to zarówno procesu zapamiętywania, jak i odtwarzania śladów pamięciowych [3]. Wspomniane działanie wazopresyny jest niezależne od działania obwodowego, antydiuretycznego bądź presyjnego. Wydaje się, że wazopresyna jest cząsteczką prekursorową dla ncuropeptydu regulującego procesy pamięciowe.
Działanie wazopresyny na poziomie komórkowym, przynajmniej w kanalikach nerkowych, odbywa się za pośrednictwem receptora sprzężonego z cyklazą adenylanową. Obserwuje się także pod wpływem wazopresyny nasilenie metabolizmu fosfatydyloinozytolu (p, rozdz. 1). Stężenie wazopresyny w osoczu wynosi 1-5 pg/ml, a jej okres półtrwania w oso-
– 24 czu ofc. 5-7 min. Wazopresyna jest szybko unieczynniana przez pepty- dy osocza. Głównym czynnikiem regulującym wydzielanie wazopresyny jest osmolalność osocza, determinowana głównie przez stężenie jonów Na+. Zwiększenie stężenia jonów Na+ w osoczu jest silnym bodźcem do uwalniania wazopresyny, natomiast zmniejszenie natriemii ma działanie hamujące. Innym czynnikiem regulującym wydzielanie wazopresyny jest wrypełnienie układu naczyniowego. Zmniejszenie objętości krwi krążącej prowadzi – za pośrednictwem receptorów umiejscowionych w lewym przedsionku serca, tuku aorty i zatoce szyjnej – do nasilenia uwalniania wazopresyny. Uwalnianie wazopresyny zachodzi także w stanie stresu (ból, emocja, wysiłek fizyczny).
Dodaj komentarz